Atmos i wspomnienie testu z autorskim systemem audio dla Grundig Color Cinema 9000

Najciekawsze stoisko dla prezentujacji jesienią 2025 na targach w Warszawie dźwieku przestrzennego zrodziło wspomnienie testów ze zestawionymi kiedyś w domu systemami audio do niemieckiego projektora dla telewizji analogowej. Zdjęcie powyżej nie oddaje w pełni rozmiaru 60 calowego ekranu sprzedawanego w komplecie z projektorem Grundig GSC900 z roku 1979, którego szerszy opis dostępny jest pt Obsolete Technology Tellye ! 

Ten projektor zaprojektowano, by w domu mógł służyć jako stolik dla siedzących przed postawionym w dalszej odległości ekranem. Takie rozwiązanie było praktyczne z myślą o projektorze, ale jako stolik nie spełniało dobrze swojego zadania, bo pod takim powinno być miejsce na nogi i tego bardzo brakowało.

Nie mogło być miejsca pod " blatem", bo w obudowie zamontowno wiele modułów telewizora, który mógł obsługiwać wszystkie standardy telewizji analogowej. Konstrukcja pozwalała na wyjatkowo łatwą wymianę modułów, czyli była to nowatorska w owych czasach możliwość sprzętowej aktualizacji. Był również komplet wejść AV i wbudowane głośniki.

 

Ten projektor idealnie sprawował się w tamtych czasach dla mniej lub bardziej oficjalnych spotkań w kamealnym gronie, co chętnie pokazywano w ilustracjach reklamowych. Nie można było natomiast zilustrować zalet z umieszczenym w obudowie głośnikiem. Dźwięk był dzięki temu odtwarzany bliżej siedzących, co redukowało opóźnienie fonii w stosunku do wizji, które spowodowane jest tym, że światło szybciej pokonuje odleglość niż dźwięk. Współczesny sprzęt AV ma w związku z tym stosowną korekcję, a z projektorem Grundinga poprawa była najprawdopodobniej szczęśliwym przypadkiem. Niemniej w dwóch wygodnych fotelach po bokach tego projektora przyjemniej niż ze zwykłym telewizorem oglądało się w domu telewizyjne transmisje z koncertów, które w tamtych czasach nadawane były z dźwiękiem jednokanałowym. Natomiast widoczny na jednej z ilustracji powyżej magnetowid dla kaset VCR nie był specjalnie przedatny dla nagrywania koncertów.

W zamian znalazł się w domu na blacie projektora odtwarzacz 12 calowych płyt wideo, na których były dostępne 60 minutowe nagrywania koncertów ze stereofonicznym zapisem fonii. Niestety podłączenie odtwarzacza Philips Laser Vision VLP830 22VP830 /50 do projektora pod nim nie zapewniało optylanego odtwarzania muzyki. 

Podłączone zostały więc dodatkowo aktywne głośniki hi-fi  Philips AH585 z Motional Feedback i zawieszone po bokach ekranu. One dużo lepiej radziły sobie z muzyką niż glośniki w projektorze, ale z dźwiękiem z koncertów było jednak coś nie tak. Lekarstwem na to miało być podłączenie, w który wykorzystany był specjalnie zlutowanym kabel, żeby uzyskać ambiofonię przez jednoczesne użycie głośników w telewizorze i na ścianie. Dało to pewną poprawę, ale nadal czegoś brakowało. Aktywne głośniki hi-fi zostały więc postawione na statywach po bokach projektora i skierowane pod skosem na ekran, co dało przyjemne efekty z odsłuchem, ale coś jeszcze przeszkadzało przy odtwarzaniu muzyki w trakcie oglądania koncertu z nagrania dostarczonego na płycie. 

Dlatego po jakimś czasie pojawił się pod ekranem aktywny subwoofer Audio Pro B2-50, a po bokach zawisły ponownie AH585. Nowatorskie rozwiązanie z ACE-Bass w B2-50 z aktywnym filtrem i połączenie push pull przetworników elektroakustycznych było sensacją w 1978 roku na Consumer Electronic Show w Chicago i dało także w domu kolejną poprawę, która jednak nie zadowalała na 100 %. To powodowało, że były jeszcze kolejne próby z ambiofonią i np umieszczenie dodatkowych głośników za 60 calowym ekranem

Dekady później to domowe zmagania kojarzą się nieco z ambicjami dla zaawansowanego zestawu na Stadionie Narodowym, żeby tam optymalnie zaprezentować Dolby Atmos. Wspomniane jest o tym szerzej pt Atmos zaprezentowany z rozmachem w Warszawie na targach Audio Video Show 2025.  Skojarzeniu nie jest z użytymi dla prezntacji Atmos głośnikami, bo zostały one wybrane zgodnie z ustalonymi już normami. Podobieństwo jest ze sprzętem RTV, by uzyskać własciwy sygnał do głośników. Kiedyś Video Laser Player i fenomenalna konstrukcja modułowa projektora TV nie przewidywały podłączenia aktywnych głośników, ani ambiofonii, chociaż ta była w tym czasie dość popularna. Natomiast teraz zawiłe okazało się uzyskanie sygnału dla  konfiguracji 7.4.4.

Kosztujący 30 tysiecy przedwzmaczniacz Marantz AV 10 mógł dostarczyć własciwy sygnał dla tego imponującego zestwu na stoisku z nazwą Studio TV3, żeby odtworzyć remiks 50 letniego nagrania, ale najprawdopodobniej nie z np pamieci pendrive, gdyż stosowne wejście nie obsługuje odtwarzania nagrań z dźwiękiem wielokanałowych.

Imponujace możliwość AV 10, które są w stylu najlepszych tradycji tej marki nie wystarczały dla prostego podłączenia sygnału z nośnika przez USB  Powodem tego wydają się w pierwszej kolejności ograniczenia, które są z każdym systemem wbudowanym. W tym przypadku istotne znaczenie mogły mieć również jakieś kwestie z licencją Dolby Labs, bo w AV10 jest przecież możliwość aktualizacji z np programem do kalibracji Dirac, o czym wspomniane w tekśco pt Marantz z Japonii podtrzymuje z systemami wbudowanymi tradycje z USA, jak PC4uMusic w otwartej strukturze 

Natomiast wyłącznie ograniczenia sprzetu mogły mieć wpływ, że w zestawie chociaż cześciowo nie wykorzystano imponującego potencjału wzmaczniacza Marantz AMP 10 i postawiono na wzmaczniacze Naim, by zapewnić jeszcze lepsze wysterowanie głośników w zestawieniu 7.4.4.

Ograniczenie sprzętowem ma także produkowany w Chinach odtwarzacz Blu-ray Magnetar UDP900, który kosztuje 15 tys. zł. Samodzielnie mógł zaistnieć z Marantz AIP 10, żeby zaprezentować podstawowe możliwości Atmos. Natomiast w konfiguracji 7.4.4. miał jedynie do zaoferowania cyfrowy sygnał przez High Definition Multimedia Interface, czyli niewiele więcej od innych odtwrzaczy Blu-ray.

Wartość starciły więc zalety majace istotny wpływ na przeznanie dla UPD900 Mk II prestiżowego tytułu przez Expert Imaging and Sound Association (Stowarzyszenie Ekspertów Obrazu i Dźwięku), które bazuje na współpracy czasopism poświęconych tematyce multimediów i oferujących testy sprzętu RTV.

.

Praktyczne rozwiązanie zaoferowane kilka lat wcześniej przez Naim z serwerem dla nagrań z muzyką  ma również ograniczenia sprzętowe. Niemniej ten sprzet teoretycznie mógł przez HDMI dostarczyć sygnał do AV10, żeby optymalnie zaprezentować Dolby Atmos w konfiguracji głosników 7.4.4., o ile nie występowały jakieś ograniczenia licencyjne. 

 

Eclipsa Audio zaprezentowana przez Immersive Audio Model and Formats (IAMF) w styczniu na targach w Las Vegas pozwoli z pewnością na łatwiejsze aktualizacje sprzętu dla domu. W temat tej konkurencyjnej dla Dolby Atmos oferty wprowadza m. in tekst pt 2025 i Consumer Electronics Show to historyczna inauguracja Eclipsa Audio 

 

W IAMF istotną pozycję ma południowokoreański Samsung, w którego ofercie znalazł się 49 calowy telewizor z zakrzywionym ekranem panoramicznym 16:9 i bardzo trafnie zamontowanym w nim zestawie głośniczków 2+1. Nie zostały one skierowane w tradycyjny sposób bezpośrednio do uszu telewidza. Generują dźwięk za ekranem, a za ich wysterowanie odpowiada 40 watowy wzmacniacz (po 10 dla lewego i prawego kanału oraz 20 dla niskich tonów) i jest do tego oczywiście możliwość korekty opóźnienia dźwięku w stosunku do obrazu. To rozwiazanie wypadło niespodziewanie dobrze w testach odsłuchowych w kameralnym mieszkaniu i należy mieć nadzieję, że dodatkowo rozszerzone głośnikiem centralnym oraz przestrzennym zostanie uwzględnione w konfiguracjach Eclipsa Audio. Kiedyś taka koncepcja mogła się również dobrze sprawdzić z niemieckim Cinema 9000.

 

Pod 60 calowym ekranem było idealne miejsce dla aktywnego Audio Pro A4-14 z ACE-Bass, a głośnik w projektorze dla generowania dźwięku przestrzennego, lecz analogowe dostosowanie sygnału do tego było już mniej realne.

Benjamin's Psychoacoustic Lab testuje oraz wdraża na bieżąco możliwości optymalnego odtwarzania muzyki z nowymi rozwiązaniami technologicznymi, a w szczególności z wykorzystaniem potencjału obliczeniowego i otwartej struktury PC. 

 Wieleojęzyczny profil PC4uMusic na Facebook>>>